Bu köşemizde yeni freelance hayatına girmiş bir konuğumuz var. Rabîa Çetîn zorunlu olarak freelance durumuna geçmiş bir süredir bu şekilde çalışma hayatına devam etmekte olan bir gazeteci.
Atatürk Üniversitesi Gazetecilik bölümünden 2012 yılında mezun olan Rabîa Çetîn öğrenciliği sırasında mesleğine başlamış. Gerçek gazetecilere ve meslek büyüklerine saygısızlık olmaması için kendine gazeteci demeyi pek tercih etmiyor, daha yolunun olduğunu düşünüyor. Kendini muhabir ve editör olarak tanımlamayı tercih ediyor.
2010’dan bu yana Erzurum, Antep, Urfa, sınır boylarında ve İstanbul’da farklı ajanslarda, gazetelerde ve web sitelerinde muhabir ve editör olarak çalıştığını, son 5 yıldır da işe ve yaşama İstanbul’dan devam ettiğini belirtiyor. Muhabirliğin ve editörlüğün yanı sıra bir arkadaşı ile beraber Tahir Elçi’yi anlatan bir belgesel de çekmiş olan Rabîa son 3 aydır da işsiz, zorunlu bir freelance muhabir olarak hayatına devam ediyor.
Neden ve nasıl freelance oldun? Freelance olmanı etkileyen süreç nasıl gelişti?
Çok da isteyerek tercih ettiği bir durum değildi. Yaklaşık 3 yıl çalıştığım uluslararası bir gazete/web sitesinde ekonomik sorunlar nedeniyle yollarımız en azından medeni bir şekilde ayrıldı. Önce ne yapacağımı bilemedim ancak işsizim diye çok düşük ücretlere emeğimin sömürülmesini istemediğim konusunda nettim. Bir iki iş görüşmesinde tam da dediğim gibi çok komik maaşlar teklif edilince ki işsiz olunca her şartı kabul edeceğin, etmek zorunda kalacağına dair bir algı var ben de en azından gerçekten içime sinen bir iş bulana kadar freelance çalışmaya karar verdim. Önce bir yerle başladım çalışmaya zamanla irtibat kurduğum yerler arttı. Zaten bu şekilde çalışmaya başlayalı çok uzun bir zaman olmadı. Henüz 3 aylık freelancerım 🙂
Sence freelance çalışma düzeninin avantajları nelerdir? En sevdiğin yanları nelerdir? Senin hayatında sağladığı imkanlar var mı?
Son 1 yıldır sabit mesai ile evden çalışıyordum aslında. Kısmi olarak geçmiştim freelance çalışmaya. Ama artık günün 8-9 saatini bilgisayar başında geçirmemek güzel bir şey. Sabit mesai saatleri içerisinde yapmam gereken her şeyi erteliyordum şimdi öyle bir erteleme durumu yaşamıyorum. Bir de gün boyu kaçırdığım güneşi görebiliyorum 🙂 Ayıca kişisel gelişime ve mesleğime dair eksik bıraktığım ne varsa onlara dair çalışma yapabiliyorum ki en iyi yanı bu
Hepimiz çalışırken bir takım zorluklarla mücadele ediyoruz. Freelance yaşantında yaşadığın zorluklardan bahseder misin?
Düzenli ödeme faturalar, kira filan derken düzenli ödemenin olmaması ya da yaptığın işin karşılığını ne zaman alacağını bilmemen bazen gerginliğe yol açıyor. Bir de sabit mesaide tek bir kurumla muhatap oluyordun. Ama şimdi birden fazla yer ve birden fazla yayın politikasıyla karşı karşıyasın. Mümkün mertebe buna dikkat etmeye çalışmak ya da işleri karıştıracağım gibi gerginlikler olabiliyor.
Çalışma düzenini ve zamanını nasıl belirliyorsun? Uyabiliyor musun? Nasıl bir çalışma düzenin var?
Benim düzensizlik içerisinde bir düzenim var sanırım 🙂 Normal mesai saatlerinden daha fazla çalıştığım günler oluyor ama gün içerisinde çalışma saatlerimi kendim belirliyorum. Ve zamanı daha etkin, daha düzenli, daha planlı kullanmayı henüz yeni yeni öğreniyorum. Zaman içerisinde oturacak bu düzen sanırım.
İşlerilerini / müşterilerini nasıl buluyorsun, seçimlerin oluyor mu? Ücreti nasıl belirliyorsun?
Ya basında aslında ‘müşteri’ kavramı çok da kullanılan bir tabir değil. O nedenle müşteri demeyeyim de haber gönderdiğim kurumlar daha çok takip ettiğim kurumlardı. Arkadaşlar aracılığıyla iletişime geçtim, geçiyorum. Ya şu ana kadar haber yapıp gönderdiğim yerler hep çok seviyeli ve zaten bir okuyucu olarak da severek takip ettiğim, okuduğum yerlerdi. Ücreti ben belirlemiyorum çalıştığım kurumların farklı farklı ödeme kotaları var. Onlar belirliyor yani ben değil 🙂
Yeteri kadar çalışma hayatından bahsettikten sonra, çalışma hayatın dışında tutkuların neler, seni neler heyecanlandırır, neler yapmayı seversin?
Gazetecilik mesleki deformasyonun çok fazla yaşadığın bir alan olduğu için iş dışındaki hayatımda yaptığım ve sevdiğim şeyler de aslında işle ilgili 🙂 Dünyanın bir yerinde iki çatışmalı grubun çözüm ve barış arayışlarını duymak ya da toplumsal hafızaya dair yapılan işler beni çok heyecanlandırır. Birilerinden yeni şeyler öğrenmek de çok heyecan veriyor bana. Mesleki deformasyon demiştim 🙂 Onun dışında film izlemeyi, yeni kitapları okumayı, arkadaşlarımla zaman geçirmeyi ve sıkılmayacağım insanları saatlerce dinlemeyi seviyorum.
Freelance çalışmak isteyenlere ya da mevcut çalışanlara tavsiye etmek istediğin bir şey var mı?
Ya ben daha çok yeniyim bu alanda 3 aylık bir freelancer olarak tavsiyede bulunmayı çok da doğru bulmuyorum. Varsa tavsiye ben alabilirim ama 🙂
