Kitap çevirmenleri olarak tamamlayıp yayınevine teslim ettiğimiz çevirilerin akıbetini bazen mecburi bir iyimserlikle bazen de yoğunlaşan bir endişeyle takip etmeye çalışıyoruz, hele ki yayıneviyle yaptığımız sözleşme bu konuda açık maddeler içermiyorsa… Şanslı olanlarımız yayınevlerinde her şeye rağmen işini düzgün yapmaya çalışan editörlerle iletişim kurma yoluna gidebiliyor ya da yayınevlerinin yönetim kadrolarındaki ahbaplarına danışabiliyor. Olayları evinden, bilgisayarının başından takip etmeye çalışan, yayınevinin sosyal çevresine uzak düşmüş ofissiz çevirmenin ise çevirisinin ne zaman yayınlanacağını, parasını ne zaman alacağını, mevcut çevirisinin yeni baskı yapıp yapmadığını öğrenmesi en iyi ihtimalle ufak çaplı bir mücadele sonucunda mümkün olabiliyor. Bu noktada sözleşmeye ödemenin ne zaman yapılacağını (ideal şartlarda çevirinin yayımlanmasını beklemeden teslim sonrasında, hatta avans olarak teslim öncesinde) veya çevirinin ne zaman yayımlanacağını belirleyen maddeler koymak çok önemli.
Çoğumuz haberdar olmasak da telifli eserler için ne zaman bandrol alındığını ve haliyle tekrar baskıları takip etmek teoride mümkün. Telif Hakları Genel Müdürlüğü’nün alınan bandrollere ilişkin kimi bilgileri paylaştığı bir sayfası var. Ancak bu sayfada arama yapmak zor; çevirimize bandrol alınıp alınmadığını öğrenmek için sayfada haftalık olarak arama yapmamız, bu konudaki saplantımızı pratiğe dökmemiz gerekiyor. Kitap çevirmenleri olarak gördüğümüz maddi ve manevi eziyete bir yenisi eklemek istemediğimiz için Ofissizler olarak bandrol takibini kolaylaştıracak bir sistem geliştirdik. Sayfamıza girerek Telif Hakları Genel Müdürlüğü’nün sağladığı yıllık listede kolayca arama yapabilir, çeviriniz için ne zaman bandrol alındığını öğrenebilir, sisteme kayıt olup çevirilerinizin yeni baskıları için bandrol alındığında bildirim alabilirsiniz.
Maalesef ki Telif Hakları Genel Müdürlüğü’nün sağladığı veriler arasında alınan bandrol adedi mevcut değil. Bu nedenle çevirimizin baskı adetini öğrenemiyoruz. Neyse ki bu bilgiye de Çevbir‘e üye olarak bakanlığa gönderebileceğimiz bir dilekçe sonucunda erişebilmekteyiz.
Bandrol Takip sistemi, web üzerinden çalışıyor ve özgür bir yazılım. Yani kodları açık olarak yayınlanıyor ve eğer bu işlerden anlıyorsanız destek olmanız mümkün.
Teslim ettiğimiz çevirilerimizin akıbeti konusundaki endişemizi bir nebze de olsa azaltacak bu yöntemlere ek olarak başka neler yapabiliriz? Fikri olanlarla yorumlarda, daha da güzeli Ofissizler toplantılarında buluşalım!
E-devlet üzerinden girince, eser sahibi olduğunuz kitapların basım tarihini, kaçıncı baskı olduğunu ve bandrol sayısını (baskı adedini) görebilirsiniz.
Çevbir bu bilgilendirmeyi çoktandır yapıyor. Bir dostun yazdığı gibi artık e-devlette de çıkıyor zaten. Yine de elinize sağlık.